Hoe bijzonder is het nieuwe Nederlandse record van 40.7°C?

27-07-2019 18:58

Ik vroeg me af hoe bijzonder het record van 40.7°C eigenlijk was en heb daarom even gekeken naar de herhalingstijd van die waarde gebaseerd op waarnemingen van alle KNMI stations. De techniek die wel gebruikt wordt voor analyse van extreme waarden is het fitten van een 'generalized extreme value' distributie op de maximale waarde in een bepaalde periode (zie hier). In dit geval dus de jaarlijkse maximale temperatuur ergens in het land. Als je dat doet kan je inschatten hoe vaak die waarde overschreden zal worden. Daarbij moet je eigenlijk corrigeren voor de trend in temperatuur door klimaatverandering, maar in dat geval heb ik gewoon verschillende 30-jarige blokken genomen, zoals gebruikelijk wanneer men naar klimatologische zaken kijkt.

De resultaten met links de maximale temperatuur per jaar ergens in het land en rechts de geschatte distributie en herhalingstijd. De blauwe lijn links is gewoon de maximale temperatuur ergens in het land per jaar. In de rechter figuur staan diezelfde waarnemingen uit de linker figuur en de zwarte lijn is dan de geschatte 'generalized extreme value' distributie. De grijze stippellijnen zijn de 95%-zekerheids intervallen en de rode lijn geeft de recordtemperatuur van 40.7 °C aan met de daaraan gekoppelde herhalingstijd.

1961-1990

  • t>40.7°C, herhalingstijd = meer dan 1000 jaar
  • t>35°C, herhalingstijd = 1 keer in 10 jaar

1971-2000

  • t>40.7°C, herhalingstijd = meer dan 1000 jaar
  • t>35°C, herhalingstijd = 1 keer in 6 jaar

1981-2010

  • t>40.7°C, herhalingstijd = meer dan 1000 jaar
  • t>35°C, herhalingstijd = 1 keer in 3 jaar

1991-2019

  • t>40.7°C, herhalingstijd = 1 keer in 150 jaar
  • t>35°C, herhalingstijd = bijna elk jaar
De kans op temperaturen hoger dan 35 graden is dus van 1 keer in de 10 jaar naar bijna elk jaar gegaan van de periode 1961-1990 naar die van 1991-2019 (!). Als je de waarde van 40.7 graden vergelijkt met de max. temp. van alle andere jaren is het wel opvallend dat het echt een outlier is, en niet echt te rijmen met de rest van de distributie. Het is ook apart dat als je de huidige klimatologische periode tot vorig jaar gebruikt, 40.7 graden ook statistisch nog vrijwel onmogelijk is met deze methode (zie hieronder). Dit geeft aan dat deze analyse moeilijk is als je niet corrigeert voor de trend in temperatuur. Of met andere woorden dat de 40.7 graden vrijwel onmogelijk te verklaren is zonder klimaatverandering.

1991-2018

  • t>40.7°C, herhalingstijd = meer dan 1000 jaar
  • t>35°C, herhalingstijd = bijna elk jaar

Hieronder staat een animatie van de periodes die hierboven beschreven worden. Je kan dan goed zien dat de hele distributie van jaarlijkse maximum temperaturen omhoog schuift.